“Hopelijk kan deze getuigenis mede-survivors van racisme en discriminatie empoweren om ook hun stem te laten horen en eventueel klacht in te dienen, als zij zich hierbij veilig voelen natuurlijk.” 

“Op maandag 8 juni 2020 bezocht ik na mijn examen de boekenwinkel De Slegte in Leuven. Toen mijn vriend en ik op de tweede verdieping kwamen, sprak een vrouw ons meteen aan en zei ze dat we geen foto van haar mochten nemen. Aangezien we nog maar net op de verdieping aankwamen, en haar niet eens hadden gezien, konden we moeilijk een foto van haar nemen. Mijn vriend maakte dit dan ook duidelijk door zijn handen aan haar te tonen. Geen seconde later keerde ze zich naar een man die kort bij ons stond. Alles gebeurde heel snel, dus het was voor ons onduidelijk of deze vrouw en man samen hoorden of niet. Toen de man de ruimte verliet, was het voor ons pas duidelijk dat de vrouw ook hem vals had beschuldigd.

 We besloten om de vrouw met rust te laten en wandelden zonder iets tegen haar te zeggen naar de andere kant van de ruimte. Daar bekeken we wat boeken en lachten we ook onder elkaar - wat volgens mij tussen vrienden en koppels wel normaal is. De vrouw voelde zich blijkbaar aangesproken want ze riep: ‘‘Als het is om ons belachelijk te komen maken, dan kunt ge beter teruggaan naar uw eigen land. Vuile vreemdeling.’’ Doordat deze uitspraak, in vergelijking tot de eerste confrontatie met haar, wel persoonlijk op ons bedoeld was en hard aankwam, hebben we er wel op gereageerd. Ze bleef ons met verschillende racistische verwijten belagen, waarop ik ben beginnen filmen aangezien we ons in een publieke ruimte bevonden en ik dus het recht had om te filmen. Het merendeel van de situatie kon ik vastleggen op video, ter bewijsmateriaal die (onverwachts massaal) via sociale media werd verspreid.”

‘‘Als het is om ons belachelijk te komen maken, dan kunt ge beter teruggaan naar uw eigen land. Vuile vreemdeling.’’ 

Massaal gedeelde video

“Ik had wel al gehoord van Unia, maar ik wist niet of ik in dit geval bij hen terechtkon. Ik besloot eerst wat op het internet op te zoeken wat mijn rechten zijn, o.a. wat als ik de video zou verspreiden. Maar doordat ik midden in mijn examenperiode zat, en ik er eigenlijk echt geen tijd voor had, overlegde ik samen met mijn broer dat hij het zou delen - mits hij een groter netwerk heeft dan ik.

De motivatie voor het delen van het filmpje was helemaal niet voor aandacht of sympathie, het was bedoeld om informatie over deze vrouw te krijgen. Ik wilde haar naam weten zodat ik een klacht kon indienen tegen haar persoonlijk en niet louter een klacht tegen onbekende moest indienen. Ik heb de dag nadien contact opgenomen met Unia en andere initiatieven. Toen het filmpje viraal ging en ook ter sprake kwam in de krant en op het VTM-nieuws, probeerde ik opnieuw contact te leggen met Unia. Sindsdien werd ik in contact met Johan gebracht, en ben ik enorm tevreden over zijn hulp bij deze zaak.”

Belg zoals alle andere Belgen

“De zitting komt voor op 27 september en de uitspraak volgt op 25 oktober, dus de juridische uitkomst moeten we nog even afwachten. Voor mij betekent dit een soort van erkenning dat racisme voorkomt in onze samenleving en dat de Antiracismewet moet worden nageleefd net zoals de andere wetten. Als gevolg van geschiedenissen van kolonisatie en migratie is het moeilijk om vandaag de dag nog over één specifieke definitie van ‘Belg’ te kunnen spreken of Belgen te proberen omschrijven aan de hand van hun uiterlijk. Mijn vriend en ik zijn evenzeer Belg, net zoals ‘andere Belgen’. Alleen moeten wij ons telkens verantwoorden waarom we Belg zijn.

“Mijn vriend en ik zijn evenzeer Belg, net zoals ‘andere Belgen’. Alleen moeten wij ons telkens verantwoorden waarom we Belg zijn.”

Zodra ik aan de vrouw zei dat we beiden Belg zijn, keerde ze zich vooral naar mij. Ze zei ook meteen “Spreek ik Chinees?”, wat voor mij persoonlijk heel denigrerend overkwam. Ik ben geadopteerd uit China, waardoor Nederlands mijn eerste taal is. Het is dan ook kwetsend om je telkens te moeten verantwoorden waarom je wel (goed) Nederlands spreekt. Daarbij is het voor veel geadopteerden ook pijnlijk om te horen om terug te moeten gaan naar ‘hun eigen land’, aangezien velen onder ons gewoon niet kunnen terugkeren en trouwens ook nooit hebben gekozen om verplaatst te worden, in dit geval, naar België.

“Het is kwetsend om je telkens te moeten verantwoorden waarom je wel goed Nederlands spreekt.”

Ook het feit dat deze vrouw ‘Chinees’ met een negatieve connotatie uitspreekt, is beledigend voor mij. Plus, ik heb haar nooit mijn etniciteit vertelt. Ze ziet een Aziaat en plakt er meteen het etiket ‘Chinees’ op. Ik kon evengoed Vietnamees of Thais zijn, maar dat idee van ‘alle Aziaten zijn Chinees’ is helaas genormaliseerd. Dit soort van veralgemening, gestuurd door ongelijke machtsverhoudingen, tegenover Chinezen/Aziaten is ontstaan door koloniale en/of migratiegeschiedenisseen van bevolkingsgroepen en uit zich tot de dag van vandaag in sinofobie/asiafobie. Daarom dat erkenning een belangrijke factor voor mij binnen deze zaak is. Het deed dan ook wel pijn om van sommige familieleden en vrienden te moeten horen dat ik het mij ‘niet te fel moest aantrekken’ van deze gebeurtenis en het gewoon aan deze vrouw en haar psychische problemen lag.”

Racisme als structureel probleem

“Racisme is een structureel fenomeen, waarbij we naar mechanismen binnen de samenleving op structureel niveau moeten kijken en niet slechts naar enkele individuen die racistische uitspraken doen of racistisch gedrag vertonen. Ik begrijp dat racisme niet binnen enkele generaties kan worden opgelost, maar het zou op zich wel al veel kunnen betekenen als deze generatie zich over racisme en discriminatie durft uitspreken. De bewegingen #BlackLivesMatters en #StopAsianHate hebben dan ook hun invloed gehad op een internationaal bewustzijn. Hopelijk kan deze getuigenis mede-survivors van racisme en discriminatie empoweren om ook hun stem te laten horen en eventueel klacht in te dienen, als zij zich hierbij veilig voelen natuurlijk.”